JavaScript we men doglan gün ekizler. LEGO-ny, kitaplary we köpeltmek tablisasyny henizem açan çaga bolmadyk bolsam, onuň dünýä inişi ýadyma düşýär. 1995-nji ýylda hatda kompýuter görmedim. Berlin diwarynyň ýykylmagyndan we demir perdäniň galdyrylmagyndan bary-ýogy bäş ýyl geçdik. Gündogar Europeewropadaky kompýuterler aňymyzda iň soňky zatdy. Şeýle-de bolsa, dünýäniň beýleki tarapynda möhüm bir zat bolup geçdi. Häzirki wagtda bilşimiz ýaly web we tehnologiýa mümkinçilik beren bir zat. JavaScript diýilýän bir zatdy, hiç kim gyzyklanmaýardy. Windows 1995 täze gahar boldy, näme üçin her kim samsyk skript diline üns berer?

JS-iň rollerkaster taryhy

“Netscape” we “Sun Microsystems” -yň ýolbaşçylygy Brendan Eiçden başga-da, 4-nji dekabryň häzirki wagtda her bir internet ulanyjysy üçin nähili möhüm pursat boljakdygyny hiç kim bilmeýärdi.

JavaScript-iň döredilmegi bilen baglanyşykly has az bilinýän faktlaryň biri, hiç haçan dile öwrülmändigi. Brendan Eiçiň işe alynmagy bilen maksat, shema dilini Netscape-a birleşdirmek, paralel ýagdaýda Java-ny hem birleşdirmäge synanyşmakdy. Hungarianöne meşhur wenger aýdyşy ýaly: “Iki towşany kowalasaň, hiç birini tutmarsyň” we bu ýerde-de ulanylýar. Häzir bilşimiz ýaly ne Java, ne-de shema brauzerlerimiziň bir bölegi bolup bilmedi we Netscape-iň ýolbaşçylary towşanlary kowmagy bes etmegi we ýerine sintaksisde Java-dan shema has ýakyn bir täze dil döretmek kararyna geldi.

JavaScript ady henizem köpleri bulaşdyrýar, ýöne netijede Netscape-iň nokat-gülläp ösýän döwründe Java-yň üstünlik gazanmagy üçin “Netscape” -iň marketing usulydy.

Dekabr aýynda resmi taýdan çykarylýança bu dil hatda JavaScript diýlip hem atlandyrylmady, ýöne LiveScript we 28 ýyldan soň, men henizem Netscape-iň ýolbaşçylarynyň gitmek kararyna geleninden has laýyk diýip pikir edýärin. Esasanam “Web 2.0” we “Ajax” -yň girizilmegi bilen, JavaScript-iň esasy artykmaçlyklaryndan biri, sahypanyň täzeden ýüklenmegini talap etmeýän janly web programmalaryny işletmek ukybydyr.